कापड बाजारातील वाढत्या मागणीची पूर्तता करण्यासाठी मुद्रित आणि रंगीत कापडांची रंगाई कशी वाढवायची हा छपाई आणि रंगकाम उद्योगात संशोधनाचा विषय बनला आहे. विशेषतः, हलक्या रंगाच्या कपड्यांवरील प्रतिक्रियाशील रंगांचा हलका वेग, गडद आणि दाट कपड्यांचा ओला रबिंग वेग; डाईंगनंतर डिस्पर्स डाईजच्या थर्मल मायग्रेशनमुळे ओल्या उपचारांच्या वेगात घट; आणि उच्च क्लोरीन स्थिरता, घाम-प्रकाश फास्टनेस फास्टनेस इ.

रंग स्थिरता प्रभावित करणारे अनेक घटक आहेत आणि रंग स्थिरता सुधारण्याचे अनेक मार्ग आहेत. अनेक वर्षांच्या उत्पादन सरावातून, छपाई आणि डाईंग प्रॅक्टिशनर्सनी योग्य डाईंग आणि केमिकल ॲडिटीव्ह्सची निवड, डाईंग आणि फिनिशिंग प्रक्रियेत सुधारणा आणि प्रक्रिया नियंत्रण मजबूत करण्यासाठी शोध घेतला आहे. मुळात बाजारातील मागणी पूर्ण करणाऱ्या रंगाची स्थिरता विशिष्ट मर्यादेपर्यंत वाढवण्यासाठी आणि सुधारण्यासाठी काही पद्धती आणि उपाय अवलंबण्यात आले आहेत.

प्रतिक्रियाशील रंगाच्या हलक्या रंगाच्या कपड्यांचा हलका वेग

आपल्या सर्वांना माहीत आहे की, कापूस तंतूंवर रंगवलेल्या प्रतिक्रियाशील रंगांवर सूर्यप्रकाशात अतिनील किरणांचा हल्ला होतो आणि डाईच्या संरचनेतील क्रोमोफोर्स किंवा ऑक्सोक्रोम्स वेगवेगळ्या प्रमाणात खराब होतात, परिणामी रंग बदलतो किंवा हलका रंग होतो, जो हलक्या गतीची समस्या आहे.

माझ्या देशाच्या राष्ट्रीय मानकांनी आधीच प्रतिक्रियाशील रंगांचा प्रकाश वेग निश्चित केला आहे. उदाहरणार्थ, GB/T411-93 कॉटन प्रिंटिंग आणि डाईंग फॅब्रिक स्टँडर्ड असे नमूद करते की रिऍक्टिव्ह डाईजची लाईट फास्टनेस 4-5 आहे आणि प्रिंटेड फॅब्रिक्सची फिकट फास्टनेस 4 आहे; GB /T5326 कॉम्बेड पॉलिस्टर-कॉटन ब्लेंडेड प्रिंटिंग आणि डाईंग फॅब्रिक स्टँडर्ड आणि FZ/T14007-1998 कॉटन-पॉलिएस्टर ब्लेंडेड प्रिंटिंग आणि डाईंग फॅब्रिक स्टँडर्ड हे दोन्ही अट घालतात की डिस्पर्स्ड/रिॲक्टिव्ह डाईड फॅब्रिकची लाईट फास्टनेस आणि प्रिंटेड फॅब्रिक लेव्हल 4 आहे. 4. हे मानक पूर्ण करण्यासाठी प्रतिक्रियाशील रंगांना हलक्या रंगाच्या मुद्रित कापडांना रंग देणे कठीण आहे.

डाई मॅट्रिक्स रचना आणि प्रकाश स्थिरता यांच्यातील संबंध

प्रतिक्रियाशील रंगांची प्रकाश स्थिरता प्रामुख्याने रंगाच्या मॅट्रिक्स संरचनेशी संबंधित आहे. प्रतिक्रियाशील रंगांच्या मॅट्रिक्स रचनेपैकी 70-75% एझो प्रकार आहेत आणि उर्वरित अँथ्राक्विनोन प्रकार, फॅथलोसायनाइन प्रकार आणि ए प्रकार आहेत. अझो प्रकारात हलका वेग कमी असतो आणि अँथ्रॅक्विनोन प्रकार, फॅथॅलोसायनाइन प्रकार आणि नखांचा प्रकाश अधिक चांगला असतो. पिवळ्या प्रतिक्रियाशील रंगांची आण्विक रचना अझो प्रकारची आहे. उत्कृष्ट प्रकाशाच्या वेगवानतेसाठी पॅरेंट कलर बॉडीज पायराझोलोन आणि नॅप्थालीन ट्रायसल्फोनिक ऍसिड आहेत. निळा स्पेक्ट्रम प्रतिक्रियाशील रंग अँथ्रॅक्विनोन, फॅथलोसायनाइन आणि मूळ रचना आहेत. प्रकाश स्थिरता उत्कृष्ट आहे आणि रेड स्पेक्ट्रम रिऍक्टिव्ह डाईची आण्विक रचना अझो प्रकारची आहे.

प्रकाशाचा वेग सामान्यतः कमी असतो, विशेषत: हलक्या रंगांसाठी.

रंगाची घनता आणि प्रकाश वेग यांच्यातील संबंध
डाईंगच्या एकाग्रतेच्या बदलानुसार रंगलेल्या नमुन्यांची हलकी गती बदलते. एकाच फायबरवर एकाच डाईने रंगवलेल्या नमुन्यांसाठी, डाईंगच्या एकाग्रतेच्या वाढीसह त्याची प्रकाशाची गती वाढते, मुख्यत: फायबरवरील एकूण कणांच्या आकारमानात बदल झाल्यामुळे डाईमध्ये आहे.

एकत्रित कण जेवढे मोठे, हवेच्या ओलाव्याच्या संपर्कात येणारे डाईचे प्रति युनिट वजनाचे क्षेत्रफळ जितके लहान असेल आणि प्रकाशाची गती जास्त असेल.
डाईंग एकाग्रता वाढल्याने फायबरवरील मोठ्या समुच्चयांचे प्रमाण वाढेल आणि त्यानुसार प्रकाशाची गती वाढेल. हलक्या रंगाच्या कपड्यांचे डाईंग एकाग्रता कमी असते आणि फायबरवर डाईच्या एकत्रिततेचे प्रमाण कमी असते. बहुतेक रंग एकाच रेणू अवस्थेत असतात, म्हणजेच फायबरवरील डाईचे विघटन होण्याचे प्रमाण खूप जास्त असते. प्रत्येक रेणूची प्रकाश आणि हवेच्या संपर्कात येण्याची समान शक्यता असते. , ओलावाचा प्रभाव, प्रकाशाचा वेग देखील त्यानुसार कमी होतो.

ISO/105B02-1994 स्टँडर्ड लाइट फास्टनेस 1-8 ग्रेड स्टँडर्ड असेसमेंटमध्ये विभागले गेले आहे, माझ्या देशाचे राष्ट्रीय मानक देखील 1-8 ग्रेड स्टँडर्ड असेसमेंटमध्ये विभागले गेले आहे, AATCC16-1998 किंवा AATCC20AFU स्टँडर्ड लाईट फास्टनेस 1-5 ग्रेड स्टँडर्ड असेसमेंटमध्ये विभागले गेले आहे. .

प्रकाशाची गती सुधारण्यासाठी उपाय

1. डाईची निवड हलक्या रंगाच्या कपड्यांवर परिणाम करते
प्रकाशाच्या वेगात सर्वात महत्वाचा घटक हा रंग स्वतःच आहे, म्हणून रंगाची निवड सर्वात महत्वाची आहे.
रंग जुळण्यासाठी रंग निवडताना, निवडलेल्या प्रत्येक घटकाच्या डाईची प्रकाश स्थिरता पातळी समतुल्य असल्याची खात्री करा, जोपर्यंत घटकांपैकी कोणताही एक घटक, विशेषत: कमीत कमी प्रमाणात असलेला घटक, हलक्या रंगाच्या प्रकाशाच्या वेगापर्यंत पोहोचू शकत नाही. रंगविलेली सामग्री अंतिम रंगीत सामग्रीची आवश्यकता प्रकाश स्थिरता मानकांची पूर्तता करणार नाही.

2. इतर उपाय
फ्लोटिंग रंगांचा प्रभाव.
डाईंग आणि सोपिंग कसून नाही, आणि कपड्यावर उरलेले अनफिक्स्ड डाईज आणि हायड्रोलायझ्ड डाईज देखील रंगवलेल्या पदार्थाच्या हलक्या वेगावर परिणाम करतात आणि त्यांची प्रकाश स्थिरता स्थिर प्रतिक्रियात्मक रंगांपेक्षा लक्षणीयरीत्या कमी असते.
साबण जितके अधिक बारकाईने केले जाईल, तितका प्रकाश वेगवान असेल.

फिक्सिंग एजंट आणि सॉफ्टनरचा प्रभाव.
फॅब्रिक फिनिशिंगमध्ये कॅशनिक लो-मॉलेक्युलर-वेट किंवा पॉलीमाइन-कंडेन्स्ड रेझिन प्रकार फिक्सिंग एजंट आणि कॅशनिक सॉफ्टनरचा वापर केला जातो, ज्यामुळे रंगलेल्या उत्पादनांचा हलका वेग कमी होईल.
म्हणून, फिक्सिंग एजंट्स आणि सॉफ्टनर्स निवडताना, रंगलेल्या उत्पादनांच्या प्रकाशाच्या वेगावर त्यांच्या प्रभावाकडे लक्ष दिले पाहिजे.

अतिनील शोषकांचा प्रभाव.
अल्ट्राव्हायोलेट शोषक बहुतेकदा हलक्या रंगाच्या रंगीत कपड्यांमध्ये प्रकाशाची गती सुधारण्यासाठी वापरले जातात, परंतु काही परिणाम होण्यासाठी ते मोठ्या प्रमाणात वापरले जाणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे केवळ किंमतच वाढते असे नाही तर फॅब्रिक पिवळे आणि मजबूत नुकसान देखील होते. ही पद्धत न वापरणे चांगले.